برآورد و بررسی عوامل موثر بر اندازه اقتصاد زیرزمینی در ایران : کاربردی از منطق فازی

در پژوهش حاضر به اندازه گیری اقتصاد زیرزمینی و عوامل موثر بر آن در ایران برای دوره زمانی 1357-1388 با دو روش متفاوت پرداخته شد. در روش اول، ابتدا حجم اقتصاد زیرزمینی به روش فازی اندازه گیری شده است. در روش دوم عوامل موثر بر اقتصاد زیرزمینی به روش خود رگرسیون با وقفه های توزیعی (ardl) بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان دادند که در خلال سال های مورد بررسی حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران افزایش یافته است. همچنین در دوره 32 ساله فوق به طور متوسط این حجم برابر نیمی از تولید ناخالص داخلی است. علاوه بر این نتایج نشان دادند که بار مالیات مستقیم، بار مالیات غیرمستقیم ، نرخ بیکاری، نرخ تورم و شاخص نرخ ارز اثر مستقیم بر اندازه اقتصاد زیرزمینی دارند.